Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ Môi trường được thành lập theo Quyết định số 1926/QĐ-UBND ngày 20/7/2005 của UBND tỉnh Phú Thọ, được hình thành và phát triển trên nền tảng là Trạm Quan trắc Môi trường, với chặng đường phát triển, chức năng nhiệm vụ được bổ sung, mở rộng. Trung tâm hoạt động theo quy chế hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập, có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động thường xuyên, phần còn lại được ngân sách nhà nước cấp. 
Thời kỳ ban đầu, cơ cấu tổ chức có lãnh đạo Trạm, các bộ phận và số ít biên chế. Quá trình hình thành và phát triển theo thời gian, tổ chức bộ máy Trung tâm từng bước kiện toàn, biên chế được tăng cường và bổ sung, khi thành lập có 01 Phó Giám đốc phụ trách đến nay có Giám đốc, 02 Phó Giám đốc. Bộ phận chuyên môn nghiệp vụ hình thành phát triển thành phòng chuyên môn nghiệp vụ, sau khi thành lập 3 phòng đi vào hoạt động theo chức năng nhiệm vụ của mình. Quá trình hoạt động có sự biến động, bổ sung về biên chế, hiện tại có 07 biên chế hưởng lương ngân sách cấp, 04 biên chế quỹ lương do Trung tâm tự chi trả và 15 hợp đồng lao động.
Tổ chức đoàn thể: Tham gia sinh hoạt Chi bộ chung (Chi bộ Môi trường), có 01 Chi đoàn, 01 Công đoàn bộ phận và 01 tổ nữ công.
Cơ sở vật chất được tăng cường, trụ sở làm việc 3 tầng được cải tạo nâng cấp và bàn giao sử dụng năm 2012, Trung tâm đã được đầu tư cơ sở vật chất, các máy móc, thiết bị từ 02 dự án: Dự án VIE65/019 của UNDP và dự án DANIDA.
Trong 10 năm hình thành, xây dựng và phát triển, Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ Môi trường luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, thực hiện tốt các nhiệm vụ phục vụ công tác quản lý nhà nước về môi trường, coi đó là nhiệm vụ chính trị quan trọng và trọng tâm xuyên suốt quá trình hoạt động, một số thành tích được cụ thể như sau:
Thực hiện hoạt động khoa học kỹ thuật phục vụ quản lý nhà nước: Đánh giá hiện trạng môi trường của tỉnh, góp phần vào công tác quy hoạch, định hướng phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và nông nghiệp phù hợp với quá trình thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Thọ. Trung tâm được giao triển khai thực hiện dự án " Xác định hệ thống mạng lưới điểm quan trắc và thực hiện quan trắc, lấy mẫu phân tích, cảnh báo ô nhiễm môi trường hàng năm trên địa bàn tỉnh Phú Thọ" từ năm 2006 đến năm 2010. Tổng kết đánh giá giai đoạn 2006 -2010, dự án đã được điều chỉnh bổ sung và đổi tên thành dự án “Thực hiện lưới quan trắc phân tích cảnh báo môi trường hàng năm trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” từ năm 2011 đến 2015. Ngoài ra, Trung tâm còn được giao thực hiện dự án ”Điều tra đánh giá tình hình ô nhiễm môi trường tại các vùng nhạy cảm về môi trường trên địa bàn tỉnh”. Các dự án đã tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, đảm bảo về thời gian, không gian, tiến độ của dự án, kết quả: Quan trắc, phân tích các thành phần môi trường, diễn biến nồng độ các chất ô nhiễm theo không gian và thời gian. Đánh giá được hiện trạng môi trường, phát hiện được một số vùng nhạy cảm, điểm nóng về môi trường. Dự báo, cảnh báo và đưa ra giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại các khu vực, phục vụ chiến lược phát triển kinh tế xã hội gắn với bảo vệ môi trường ở tỉnh Phú Thọ.
Tỉnh Phú Thọ được Bộ Tài nguyên và Môi trường chọn đầu tư, lắp đặt Trạm quan trắc môi trường không khí tự động thuộc dự án “Tăng cường thiết bị tự động quan trắc môi trường không khí và nước”. Được giao nhiệm vụ tiếp quản và vận hành, Trung tâm đã tích cực chuẩn bị nhân lực và vật lực để tiếp quản, vận hành đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Tích cực phối hợp với Thanh tra Sở, Chi cục Bảo vệ Môi trường tham gia thanh tra do Sở tổ chức mỗi năm khoảng 10 đơn vị. Quá trình lấy mẫu, phân tích môi trường đảm bảo đúng, đủ và kịp thời, đưa gia được những số liệu, ý kiến đánh giá xác thực. 
Triển khai quan trắc giám sát môi trường tại các đơn vị trên địa bàn tỉnh, mỗi năm từ 30 đến 50 đơn vị. Tư vấn lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường cho từ 5 đến 10 đơn vị. Lập các báo cáo xả nước thải vào nguồn nước mỗi năm từ 1 đến 3 đơn vị.
Công tác vận hành, duy trì, đảm bảo phòng Phân tích - Quan trắc vận hành theo ISO/IEC 17025: Phòng Phân tích - Quan trắc được cấp chứng chỉ ISO/IEC 17025 từ năm 2005 đến nay luôn được duy trì hoạt động tốt.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ: Tạo điều kiện cho cán bộ học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và lý luận chính trị, đã tạo điều kiện cho 03 cán bộ học cao cấp lý luận chính trị, 01 cán bộ học chương trình Trung cấp lý luận chính trị, 03 cán bộ học chuyên viên, 09 cán bộ học cao học, 12 cán bộ học đại học, cao đẳng.
Các hình thức khen thưởng đã được ghi nhận: Liên tục các từ năm 2004 đến năm 2012, Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ môi trường đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được tặng danh hiệu Tập thể Lao động tiên tiến. Đặc biệt, với thành tích xuất sắc năm 2006, UBND tỉnh tặng bằng khen, Năm 2009, được Bộ Tài nguyên và Môi trường tặng Bằng khen. Cán bộ công chức, viên chức và lao động hợp đồng, có nhiều cá nhân được khen thưởng ở các cấp, không có cá nhân xếp loại trung bình, yếu kém.
Tập thể Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ Môi trường, Chi bộ, Công đoàn bộ phận, chi đoàn Quan trắc Môi trường đều đựơc đánh giá là tập thể đoàn kết, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được các cấp khen thưởng.
Chặng đường đã qua là kết quả bước đầu, với sự quan tâm, giúp đỡ, ủng hộ tạo điều kiện thuận lợi của lãnh đạo Sở, các phòng chức năng của Sở và các cấp các ngành liên quan. Chặng đường tiếp theo, Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ Môi trường sẽ chủ động, sáng tạo, đoàn kết thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Tiếp tục cũng cố về mọi mặt, phát huy các thế mạnh thúc đẩy sự phát triển bền vững, góp phần nâng cao vị thế của Sở, Ngành.

Nguồn tin:  Trung Tâm Công Nghệ Thông Tin